मंसिर २, २०८२
टीकापुर–७, कैलाली, नोभेम्बर १८, २०२५ – सामुदायिक सहकारी संस्थाद्वारा वितरण गरिएको रासायनिक मल लिन भजनीका किसानहरू बिहान ४ बजेदेखि लाइनमा उभिएका छन्। वर्षेनी दोहोरिने यो समस्या यस वर्ष पनि दोहोरिएको छ, र किसानहरूको असन्तुष्टि बढ्दै गएको छ।
स्थानीय किसानहरू भन्छन्, “बाली रोपाइँको समय सकिँदैछ, तर मल पाउन सकिएको छैन। हाम्रो मेहनत खेर जान सक्छ।”
सरकारी ढिलाइ र असंगत योजनाखोजपद्धतिले देखाएको तथ्य अनुसार, यस वर्ष मल आपूर्तिको योजना सरकारले ढिला तयारी गरेको थियो। कृषि मन्त्रालयको रिपोर्टअनुसार मलको वितरण प्रक्रिया बाली सुरु हुनु अघि मात्र सक्रिय गरिएको थियो। स्थानीय सहकारीले भने, “हामीसँग सीमित आपूर्ति थियो, तर माग अत्यन्त धेरै। पूर्व तयारी भए यस्तो समस्या आउँदैनथ्यो।”
कृषक र अर्थतन्त्रमा प्रत्यक्ष असरविशेषज्ञहरूले चेतावनी दिएका छन् कि मलको ढिलाइले मात्र किसानको उत्पादनमा असर गर्दैन, ग्रामीण अर्थतन्त्रमा पनि नकारात्मक प्रभाव पार्छ। “यदि मल समयमै नपाए बाली नाफारहित हुन सक्छ, जसले किसानको आम्दानी घटाउँछ र खाद्य सुरक्षामा संकट ल्याउँछ,” कृषि अर्थशास्त्रीले भने।
वर्षेनी दोहोरिने समस्यास्थानीय किसानहरूले सरकारको तयारीप्रति असन्तुष्टि व्यक्त गरेका छन्। “हरेक वर्ष उस्तै समस्या। योजना र वितरण प्रणाली सुधार नगरी यो अवस्था दोहोरिन्छ,” एक वृद्ध किसानले भने।
सिफारिस र सुधारको आवश्यकताविशेषज्ञहरूले सुझाएका छन् कि सरकारले दीर्घकालीन मल व्यवस्थापन योजना तयार गर्नुपर्ने आवश्यकता छ। भण्डारण, आपूर्ति श्रृंखला, र वितरण प्रणाली सुधार नगरे बाली संकट, किसानको घाटा र ग्रामीण अर्थतन्त्रमा असर दोहोरिनेछ।
निष्कर्ष:
कैलालीमा रासायनिक मलको अभावले किसानलाई बिहानैदेखि लाइनमा उभिन बाध्य बनाएको छ। सरकारी तयारी र दीर्घकालीन योजना नहुँदा यो समस्या बारम्बार दोहोरिन्छ। यदि सुधार नआए, आगामी वर्षमा यसले उत्पादन र आम्दानीमा ठूलो धक्का पुर्याउन सक्ने चेतावनी विशेषज्ञहरूले दिएका छन्।
तस्बिर: झलनाथ खनाल / रासस
